«Κυπριακή λύση αδύνατον»

Βρετανικά Αρχεία 1979

Η απάντηση του Κ. Καραμανλή στη Μ. Θάτσερ το 1979

Μια απάντηση που άντεξε στο χρόνο και απαντά και στη σημερινή βρετανική κυβέρνηση Γκόρντον Μπράουν και Φόρεϊν Όφις - για την έμπνευσή τους για «Λύση από τους Κυπρίους για τους Κυπρίους»

ΛΥΣΗ ΡΟΛΑΝΔΗ

Που αν απεκαλύπτετο, θα τον εξανάγκαζε σε παραίτηση!
Στις 31 Ιουλίου 1979, σύμφωνα με τα έγγραφα του Φόρεϊν Όφις που αποδεσμεύθηκαν φέτος, ο Πρόεδρος Σπύρος Κυπριανού είχε συνάντηση στο χωριό Μulunghushi της Λουσάκας, με την τότε Βρετανίδα Πρωθυπουργό Μάργκαρετ Θάτσερ. Μαζί με τον Πρόεδρο Κυπριανού ήταν και ο κ. Βωβίδης. Ο Πρόεδρος Κυπριανού εξήγησε τα περί των τουρκικών απαιτήσεων και πως οι Τούρκοι δεν είχαν σκοπό να τηρήσουν τίποτα από τα συμφωνηθέντα. Προσπάθησαν να επιβάλουν όρους. Οι Ελληνοκύπριοι τους είχαν πει ότι μπορούν να μιλήσουν για όποια θέματα ήθελαν κατά τη διάρκεια των συνομιλιών χωρίς προϋποθέσεις. Οι Τούρκοι απέρριψαν αυτή την προσέγγιση και μίλησαν για «διζωνικότητα». Οι Έλληνες είναι της θέσης ότι τέτοιος όρος δεν υπάρχει σε κανένα σύνταγμα. Η Πρωθυπουργός συμφώνησε ότι δεν ήταν όρος που χρησιμοποιείται στο Διεθνή Νόμο. O Κυπριανού πρόσθεσε ότι οι Τούρκοι αποκάλυψαν τον πραγματικό τους σκοπό με τον όρο αυτό, ονομαστικώς να αποκλείσουν την ομοσπονδία και να την αντικαταστήσουν με ένα είδος συγκαλυμμένης διχοτόμησης. Αυτό ήταν απαράδεκτο... Δεν μπορούσε να ξεχάσει ότι 40% του εδάφους της Κύπρου βρισκόταν υπό κατοχή και το 70% του πλούτου της Κύπρου υπό ξένο έλεγχο... Μετά ο Πρόεδρος Κυπριανού αναφέρθηκε στις βάσεις και ζήτησε το λόγο γιατί η Βρετανία μέχρι το 1965 πλήρωσε. Δεν διέτρεχαν κανένα πρόβλημα οι βάσεις. Ζήτησε γραπτώς εξηγήσεις και είπε ότι δεν χρειαζόταν να πλήρωναν όλο το ποσό μαζί... και η Πρωθυπουργός ανέλαβε να του απαντήσει... Ο Κυπριανού επίσης τόνισε ότι ο Δρ Βάλτχαϊμ έπρεπε να επιμένει δυνατά στην αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων...

Πρόταση λύσης Νίκου Ρολάνδη - Να κτιστεί ΝΕΑ ΜΟΡΦΟΥ!

Ο κ. Μάρτιν, της βρετανικής Υπ. Αρμοστείας στη Λευκωσία, στις 15 Αυγούστου ενημέρωσε το Λονδίνο για μια πρωτοφανή πρωτοβουλία του Νίκου Ρολάνδη, την οποία προσπάθησε ο τελευταίος να πλασάρει μέσω της Ομόσπονδης Δημοκρατίας της Γερμανίας. Ο κ. Μάρτιν πήρε την πληροφορία από τον Γερμανό Επιτετραμμένο στη Λευκωσία, ο οποίος του την έδωσε εν πλήρει μυστικότητα. Έγραψε: «…Πολύ εμπιστευτικά ο von Graevenitz αποκάλυψε ότι κατά την επίσκεψή του στην Βόννη τον Ιούνιο (1979) ο Ρολάνδης ρώτησε τον Genscher κατά πόσον η Ομόσπονδη Δημοκρατία της Γερμανίας θα ήταν πρόθυμη να μάθει τις απόψεις των Τούρκων για κάποιες ιδέες των Ελληνοκυπρίων και να δουλέψει ως μεσάζων. Οι ιδέες περιελαμβάνοντο σε μεμοράντουμ και ο Genscher ενδιεφέρετο περισσότερο για το εδαφικό. Η εισήγηση ήταν όπως οι Τουρκοκύπριοι κρατήσουν την πόλη της Μόρφου και πως μια νέα πόλις χτιστεί στον Νότο. Υπήρχαν επίσης και ιδέες για περισσότερες οικονομικές ανταλλαγές μεταξύ των δύο πλευρών. Ο Von Graevenitz δεν μπορούσε να πει κατά πόσο το μεμοράντουμ ανεφέρετο σε συνταγματικά θέματα. Επιβεβαίωσε ότι η Ο.Δ.Γ. αποφάσισε να μη συμφωνήσει με την πρόταση Ρολάνδη να εργαστεί ως μεσάζων... γιατί είτε η μια πλευρά είτε η άλλη θα έσπαζαν το απόρρητο. Οι Δυτικογερμανοί πιστεύουν ότι δεν διαψεύθηκαν οι φόβοι τους, όταν έμαθαν ότι ο Ρολάνδης είχε ήδη δώσει ενδείξεις στο Στέιτ Ντεπάρτμεντ για τις συζητήσεις του στην Βόννη. Εν πάση περιπτώσει, η γερμανική πρεσβεία στην Άγκυρα πήρε οδηγίες να αναφέρει τις ιδέες Ρολάνδη στους Τούρκους, που παρουσιάστηκαν ως γερμανικές. Ο Τούρκος αξιωματούχος Yigit απέρριψε αγρίως τις γερμανικές ιδέες και απάντησε επιμένοντας ότι συνομιλίες θα ξαναρχίσουν μόνο όταν ξεκαθαριστεί το Σημείο 2 των Κατευθυντηρίων της 19 Μαΐου...
Το γεγονός ότι ο Ρολάνδης είναι έτοιμος να σκεφθεί στις γραμμές αυτές είναι ενθαρρυντικό. Είναι ακόμα μια μαρτυρία για την εποικοδομητική του προσέγγιση στο Κυπριακό. Η ιδέα να κτιστεί μια νέα πόλις της Μόρφου στον Νότο είναι τολμηρή, παρόλον ότι αν γνωστοποιηθεί ότι ο Ρολάνδης το σκέφτηκε, η ζημιά στην προσωπικότητά του εδώ θα είναι πολύ μεγάλη, μάλιστα μπορεί να τον αναγκάσει και σε παραίτηση. Εν όψει αυτών, δεν εκπλήσσει η προσπάθειά του να βρει δεύτερο κανάλι επικοινωνίας με τους Τουρκοκυπρίους... Οι Γερμανοί είναι ενδεικτικά η καλύτερη επιλογή για το ρόλο αυτό, λόγω των ειδικών σχέσεων και επιρροής που έχουν με τους Τούρκους... Αλλά θα μας βόλευε αν ανελάμβαναν έναν τέτοιο ρόλο...», έγραψε ο κ. Μάρτιν.

Γιατί οι Κύπριοι δεν μπορούν να λύσουν το Κυπριακό μόνοι τους!

Στις 24 Οκτωβρίου 1979, ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής, συνοδευμένος από τον πρέσβη Μολυβιάτη, είχε συνάντηση με την τότε Βρετανίδα Πρωθυπουργό Μάργκαρετ Θάτσερ στο 10 Downing Street. Για το θέμα της Κύπρου, ο Κ. Καραμανλής είπε πως ασχολείτο με το Κυπριακό για 25 χρόνια. Το 1959, για να αποφύγει τον πόλεμο και να καλυτερεύσει τις σχέσεις με την Τουρκία, εγκατέλειψε την ΕΝΩΣΗ, τον πολυπόθητο πόθο των Ελλήνων, και δέχθηκε την ανεξαρτησία του νησιού. Όμως μετά την αποχώρησή του έγιναν λάθη από τους συνταγματάρχες, από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και από το Ηνωμένο Βασίλειο. Επιπλέον, οι Τούρκοι εκτέλεσαν ένα έγκλημα. Τώρα υπήρχε σήψις. Δεν έβλεπε διέξοδο. Το εμπάργκο όπλων είχε επιβληθεί λόγω του Κυπριακού και τώρα το είχαν αποσύρει, με την ελπίδα ότι η Τουρκία θα προσέφερε μια λύση. Τουναντίον, οι Τούρκοι έγιναν πιο αδιάλλακτοι. Οι τρίτοι μπορούσαν να εκφράζουν ελπίδες και επιθυμίες, όμως μόνο η Τουρκία μπορούσε να λύσει το πρόβλημα, επειδή ήταν η Τουρκία που εισέβαλε και διατηρεί υπό κατοχή μέρος του νησιού. Στη συνέχεια, η Μ. Θάτσερ ρώτησε για το ρόλο του Προέδρου Κυπριανού. Στη Λουσάκα είχε ρωτήσει γιατί οι Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι δεν μπορούν να λύσουν το πρόβλημα μόνοι τους. Ο Κ. Καραμανλής, σύμφωνα με τα πρακτικά της συνάντησης, απάντησε: «Θα μπορούσαν, αλλά τους εμποδίζουν εξωτερικοί παράγοντες. Οι Ελληνοκύπριοι δεν εξαρτώνται από τον ίδιο (Καραμανλή), όμως οι Τουρκοκύπριοι εξαρτώνται από την Άγκυρα. Δεν ήταν ο κ. Ντενκτάς που είχε υπό κατοχή το νησί - ήταν οι 30.000 των τουρκικών στρατευμάτων. Η κατοχή στοιχίζει στους Τούρκους $2,3 δις. Έδωσε στην Τουρκία κακό όνομα και κέρδισε την καταδίκη διαφόρων οργανισμών. Η Άγκυρα μπορούσε να προσφέρει και να επιβάλει λύση. Ήταν προς όφελος της Τουρκίας να επουλώσει τις πληγές. Όμως οι Τούρκοι δεν έχουν τέτοιο σκοπό...»

Η Ελλάδα σκεφτόταν να στείλει στρατό στην Κύπρο

Ο Πρωθυπουργός της Δανίας επισκέφθηκε την Ελλάδα μεταξύ 14-17 Μαΐου 1979. Η βρετανική πρεσβεία στη Χάγη ενημερώθηκε για όσα λέχθηκαν μεταξύ των δύο Πρωθυπουργών και σημειώνει στην έκθεσή της ημερ. 30 Μαΐου 1979, ότι ο Κ. Καραμανλής είπε για το Κυπριακό στον Δανό ομόλογό του: «...Τουρκία και Κύπρος. Ο Καραμανλής εξέθεσε την ελληνική θέση, και υπέδειξε ότι η ελληνική υπομονή σχεδόν είχε εξαντληθεί. Είπε πως βρισκόταν κάτω από έντονες πιέσεις να στείλει στρατεύματα στην Κύπρο...»

Χάρτης με τις τουρκικές διεκδικήσεις στο Αιγαίο

Τον Δεκεμβρίου 1978 ο κ. Τσούνης, εκ μέρους της Ελλάδας, και ο κ. Bilgi, εκ μέρους της Τουρκίας, συναντήθηκαν στο Παρίσι και είχαν συζητήσεις για το Αιγαίο και αρχές Ιανουαρίου 1979 οι συναντήσεις αυτές επαναλήφθηκαν στη Βιένη, με το σκεπτικό ότι αμφότερες οι πλευρές δεν θα είχαν ακραίες απαιτήσεις. Στη Βιένη ο κ. Bilgi δεν παρουσίασε χάρτη μέχρι πολύ αργά στις συζητήσεις και τελικά όταν διαμόρφωσε τις τουρκικές απαιτήσεις, αυτές περιλάμβαναν αρκετά μεγάλα ελληνικά νησιά μέσα στην τουρκική περιοχή. Μεταξύ αυτών οι Λήμνος, Λέσβος, Χίος, Ικαρία, Σάμος, Κως, Ρόδος, Κάρπαθος και Κάσος. Η τουρκική γραμμή δυτικά της Κάσου ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, όπως δήλωσε ο κ. Αθανασίου της ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο, σε συνάντησή του με αξιωματούχο του Φόρεϊν Όφις τον Ιανουάριο του 1979, γιατί υπονοούσε σύμφωνα με την τουρκική άποψη ότι η Κρήτη δεν είχε υφαλοκριπίδα. Η θέση αυτή των Τούρκων ήταν απαράδεκτη για την ελληνική κυβέρνηση.Ο κ. Αθανασίου της ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο έδωσε και χάρτη στο Φόρεϊν Όφις με τις τουρκικές διεκδικήσεις του 1973 και 1974, και ο οποίος περιλάμβανε και τις νεότερες διεκδικήσεις που απαίτησε ο κ. Bilgi στη Βιένη τον Ιανουάριο του 1979. Ο κ. Αθανασίου επίσης επεσήμανε ότι η τουρκική θέση είχε χειροτερεύσει κατά πολύ.


Πηγή : Εφημερίδα Σημερινή (Φ.Αργυρού)