Σουηδικά συμπεράσματα-παγίδα made in UΚ

Το προσχέδιο συμπερασμάτων όχι μόνο δεν εισηγείται την επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας, αλλά επιχειρεί την αυτοδέσμευση της Λευκωσίας για άνοιγμα όλων των τουρκικών κεφαλαίων, πρόνοια που αποφασίστηκε στα πολιτικά μαγειρεία του Φόρεϊν Όφις…
«Παγίδα αυτοδέσμευσης» της Κυπριακής Δημοκρατίας για άνοιγμα όλων των διαπραγματευτικών κεφαλαίων της Τουρκίας που είναι «τεχνικά έτοιμα», εμπεριέχει το προσχέδιο Συμπερασμάτων της Σουηδικής Προεδρίας, το οποίο αποκάλυψε ο «Φ», θέτοντας μια απαράδεκτη βάση συζητήσεων ενόψει της αξιολόγησης του προσεχούς Δεκεμβρίου. Το προσχέδιο Συμπερασμάτων επιχειρεί όχι μόνο να στερήσει τη δυνατότητα από τη Λευκωσία να αποφασίσει μονομερείς κυρώσεις εις βάρος της Άγκυρας, αλλά δημιουργεί συνθήκες ανοίγματος όλων των τουρκικών κεφαλαίων που είναι «τεχνικά έτοιμα», μη αποκλειομένου ακόμη και του ξεπαγώματος των οκτώ διαπραγματευτικών κεφαλαίων της χώρας που μπήκαν στο ψυγείο το 2006. Το προοίμιο του προσχεδίου Συμπερασμάτων αναφέρει χαρακτηριστικά: «Το Συμβούλιο (σ.σ. δηλαδή τα 27 κράτη-μέλη) υποδεικνύει ότι τα διαπραγματευτικά κεφάλαια των οποίων οι τεχνικές προετοιμασίες έχουν ολοκληρωθεί θα ανοίγουν και θα κλείνουν προσωρινά, σύμφωνα με τις εγκαθιδρυμένες διαδικασίες και σύμφωνα με το Διαπραγματευτικό Πλαίσιο». Σημειώνει ακόμη ότι «…διμερή ζητήματα δεν μπορούν να εμποδίζουν την ενταξιακή διαδικασία». Σύμφωνα με πληροφορίες η εν λόγω πρόνοια-παγίδα περιλήφθηκε στο προσχέδιο Συμπερασμάτων μετά από εισήγηση της Βρετανίας προς τη Σουηδική Προεδρία, στο πλαίσιο μιας «άτυπης, φιλικής διαβούλευσης», στα «πολιτικά μαγειρεία» του Φόρεϊν Όφις. Σημειώνουμε πάντως, ότι η αναφορά αυτή για άνοιγμα όσων διαπραγματευτικών κεφαλαίων είναι «τεχνικά έτοιμα» υπήρχε και στα Συμπεράσματα του Δεκεμβρίου 2008, επί Γαλλικής Προεδρίας, με την ασφαλιστική ωστόσο δικλίδα ότι η δυνατότητα ανοίγματος κεφαλαίων της Τουρκίας «υπόκειται στα Συμπεράσματα του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2006», κάτι που κατοχύρωνε τη διατήρηση των οκτώ παγωμένων κεφαλαίων της χώρας στο ψυγείο και ως εκ τούτου διασφάλιζε τα συμφέροντα της Λευκωσίας. Ένα χρόνο αργότερα, στο προσχέδιο Συμπερασμάτων της Σουηδικής Προεδρίας, η ασφαλιστική αυτή δικλίδα εξαφανίστηκε, ως διά μαγείας, αφήνοντας τη Λευκωσία ξεκρέμαστη και δημιουργώντας συνθήκες ξεπαγώματος των οκτώ διαπραγματευτικών κεφαλαίων που μπήκαν στο ψυγείο το 2006. Οι ίδιες πληροφορίες του «Φ» αναφέρουν ότι η βρετανική εισήγηση για απάλειψη της ασφαλιστικής δικλίδας από το Σουηδικό προσχέδιο Συμπερασμάτων, στοχεύει να περιορίσει τη Λευκωσία σε αμυντική διάταξη, προκειμένου να επικεντρωθεί απλώς στη διασφάλιση των «κεκτημένων» παγωμένων κεφαλαίων του 2006 και να μη διεκδικήσει πάγωμα μεγαλύτερου αριθμού κεφαλαίων τον Δεκέμβριο, έστω και με την επιβολή μονομερών κυρώσεων. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, Βρετανία και Σουηδία εμφανίζονται πάντως έτοιμες να επαναφέρουν την ασφαλιστική δικλίδα του 2006, εάν η Λευκωσία δεν επιδιώξει μονομερή λήψη μέτρων κατά της Τουρκίας, στάση που ισοδυναμεί με «πολιτικό εκβιασμό»… Τι σημαίνει όμως άνοιγμα όσων κεφαλαίων είναι «τεχνικά έτοιμα» που θέλουν η Σουηδική Προεδρία και η Βρετανία; Σημαίνει με πολύ απλά λόγια ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν θα έχει τη δυνατότητα να μπλοκάρει κανένα κεφάλαιο της Τουρκίας επικαλούμενη πολιτικούς λόγους. Για παράδειγμα, η Λευκωσία θα οφείλει να συναινέσει στο άνοιγμα του κεφαλαίου «Ενέργεια» απλώς και μόνο γιατί τα τεχνικά κριτήρια που περιλαμβάνονται στο κεκτημένο πληρούνται εκ μέρους της Άγκυρας, χωρίς να είναι πλέον σε θέση να μπλοκάρει το εν λόγω κεφάλαιο για πολιτικούς λόγους, εξαιτίας δηλαδή των απειλών και των προκλήσεων της Τουρκίας στη θαλάσσια περιοχή Κύπρου… Το παζλ του παιγνιδιού που στήνεται στην πλάτη της Κυπριακής Δημοκρατίας συμπληρώνουν δύο ακόμη βασικές πρόνοιες του προσχεδίου Συμπερασμάτων, στο επίπεδο των ανεκπλήρωτων υποχρεώσεων της Τουρκίας (Πρωτόκολλο-εξομάλυνση σχέσεων), αλλά και του Κυπριακού.Αυτό είναι και το ουσιαστικότερο σημείο όλου του προσχέδιου Συμπερασμάτων της Σουηδικής Προεδρίας. Διαπιστώνεται μεν ότι η Τουρκία δεν έπραξε τίποτε προκειμένου να συμμορφωθεί αφενός με την υποχρέωση εφαρμογής του Πρωτοκόλλου και αφετέρου με την ανάγκη εξομάλυνσης των σχέσεων με την Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά το προσχέδιο δεν λέει λέξη για επιπτώσεις, πόσο μάλλον για κυρώσεις, ούτε στην παρούσα φάση, ούτε σε ευθετότερο χρονικό σημείο. Παραπέμπει τις υποχρεώσεις της Τουρκίας στις επόμενες ετήσιες εκθέσεις προόδου της Κομισιόν, χωρίς να τίθεται καταληκτικό χρονοδιάγραμμα ή νέο εξειδικευμένο ραντεβού αξιολόγησης, ενώ αρκείται σε μια αόριστη υπόδειξη προς την Άγκυρα σύμφωνα με την οποία «αναμένεται πρόοδος τώρα χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση». Διευκρινίζεται ότι ανάλογη αναφορά υπήρχε και τον Δεκέμβριο του 2008 σε ανύποπτο χρόνο, στα Συμπεράσματα της Γαλλικής Προεδρίας, τα οποία επεσήμαναν ότι «τώρα αναμένεται επείγουσα πρόοδος» για την υλοποίηση των υποχρεώσεων της Τουρκίας. 2Αθώωση της Τουρκίας στο Κυπριακό.Στο επίπεδο αυτό, το προσχέδιο Συμπερασμάτων της Σουηδικής Προεδρίας επιχειρεί πλήρη απεγκλωβισμό της Τουρκίας από το ζήτημα της επίλυσης του Κυπριακού. Σημειώνει με προκλητικό τρόπο ότι «η ενεργός συμβολή της Τουρκίας στις εν εξελίξει συνομιλίες στόχευε σε μια δίκαιη, συνολική και βιώσιμη λύση του Κυπριακού προβλήματος»… Ωστόσο, η πλέον πονηρή αναφορά του προσχεδίου είναι στο τέλος της εν λόγω παραγράφου, διά της επισήμανσης ότι η στάση που τηρεί η Τουρκία στο Κυπριακό «είναι ένα σημαντικό στοιχείο στην εκπλήρωση των στόχων του Διαπραγματευτικού Πλαισίου» που θέτει η Ε.Ε. Με άλλα λόγια, το προσχέδιο Συμπερασμάτων αφήνει σαφώς να εννοηθεί ότι η Τουρκία εκπληρώνει τις προϋποθέσεις που θέτουν οι Βρυξέλλες στο πεδίο της επίλυσης του Κυπριακού, διά της δήθεν ενεργού συμβολής σε «δίκαιη» λύση, κάτι που παραπέμπει σε πλήρη αθώωση της Άγκυρας… Στη συνεδρία της Επιτροπής Μονίμων Αντιπροσώπων (CΟRΕΡΕR) την περασμένη Παρασκευή, η Λευκωσία διατύπωσε τις ενστάσεις της αναφορικά με το προσχέδιο Συμπερασμάτων της Σουηδικής Προεδρίας. Το θέμα πάντως δεν αναμένεται να λυθεί σε διπλωματικό επίπεδο, αλλά όπως όλα δείχνουν, θα παραπεμφθεί στη Σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών στις 7 και 8 Δεκεμβρίου και εάν δεν υπάρξει συμφωνία και στη Σύνοδο Κορυφής στις 10 και 11 του ίδιου μήνα. Παραθέτουμε αυτούσιες τις τρεις βασικές παραγράφους του προσχεδίου Συμπερασμάτων, οι οποίες αφορούν άμεσα ή έμμεσα τις κυπροτουρκικές σχέσεις. Η πρώτη παράγραφος αφορά στην ειρηνική επίλυση διαφορών (και ως εκ τούτου αγγίζει κατά κύριο λόγο τις ελληνοτουρκικές σχέσεις), η δεύτερη παράγραφος τις ανεκπλήρωτες υποχρεώσεις της Τουρκίας έναντι της Κύπρου (Πρωτόκολλο-εξομάλυνση σχέσεων) και η τρίτη παράγραφος την επίλυση του Κυπριακού. Βασικά χαρακτηριστικά του προσχεδίου αποτελούν η απουσία εισήγησης για κυρώσεις αναφορικά με τις ανεκπλήρωτες τουρκικές υποχρεώσεις και η αποενοχοποίηση της Άγκυρας στο Κυπριακό, διά της επισήμανσης ότι «συμβάλλει ενεργώς» σε «δίκαιη» λύση του Κυπριακού. ?«Σύμφωνα με το Διαπραγματευτικό Πλαίσιο και τα προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Συμβουλίου, το Συμβούλιο υπογραμμίζει ότι η Τουρκία οφείλει να αυτοδεσμευθεί αναμφίβολα σε καλές γειτονικές σχέσεις και σε ειρηνική επίλυση διαφορών σύμφωνα με τη Χάρτα των Ηνωμένων Εθνών, προσφεύγοντας εάν χρειαστεί στο Διεθνές Δικαστήριο. Υπενθυμίζοντας τα Συμπεράσματα της 10ης Δεκεμβρίου 2007 και της 8ης Δεκεμβρίου 2008, το Συμβούλιο σημειώνει με απογοήτευση ότι η Τουρκία, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις, δεν έχει ακόμη εκπληρώσει την υποχρέωσή της για πλήρη και χωρίς δυσμενείς διακρίσεις εφαρμογή του Συμπληρωματικού Πρωτοκόλλου της Συμφωνίας Σύνδεσης. Ούτε έχει κάνει πρόοδο προς την κατεύθυνση της εξομάλυνσης των σχέσεων με την Κυπριακή Δημοκρατία. Το Συμβούλιο καλεί την Κομισιόν να αναφέρεται στα θέματα που καλύπτονται από τη δήλωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των μελών της, της 21ης Σεπτεμβρίου 2005, στις επόμενες ετήσιες εκθέσεις της. Σε αυτή τη βάση, το Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά και να αξιολογεί την πρόοδο που γίνεται, σύμφωνα με τα Συμπεράσματα της 11ης Δεκεμβρίου 2006 και άλλα σχετικά συμπεράσματα του Συμβουλίου. Πρόοδος αναμένεται τώρα χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση. ?Η ενεργός συμβολή της Τουρκίας στις εν εξελίξει συνομιλίες στόχευε σε μια δίκαιη, συνολική και βιώσιμη λύση του Κυπριακού προβλήματος στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και σύμφωνα με τις αρχές επί των οποίων έχει θεμελιωθεί η Ένωση, περιλαμβανομένων συγκεκριμένων μέτρων για να υποβοηθήσει στη δημιουργία ενός εποικοδομητικού κλίματος σε μια τέτοια συνολική λύση, είναι ένα σημαντικό στοιχείο στην εκπλήρωση των στόχων του Διαπραγματευτικού Πλαισίου». Στο προοίμιο του προσχεδίου Συμπερασμάτων, το οποίο αφορά όλες τις χώρες που εμπίπτουν κάτω από το κεφάλαιο «Διεύρυνση» αναφέρεται επίσης: «Το Συμβούλιο υποδεικνύει ότι τα διαπραγματευτικά κεφάλαια των οποίων οι τεχνικές προετοιμασίες έχουν ολοκληρωθεί θα ανοίγουν και θα κλείνουν προσωρινά, σύμφωνα με τις εγκαθιδρυμένες διαδικασίες και σύμφωνα με το Διαπραγματευτικό Πλαίσιο».

Σενάριο μονομερών κυρώσεων

Η Κυπριακή Κυβέρνηση συντηρεί το ενδεχόμενο μονομερούς λήψης μέτρων κατά της Τουρκίας, αλλά η Σουηδική Προεδρία, με τη συνδρομή της Βρετανίας, θεωρούν ότι η Κυπριακή Κυβέρνηση δεν έχει ούτε την πολυτέλεια (λόγω Κυπριακού), αλλά ούτε τις πολιτικές αντοχές να προχωρήσει μόνη. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος για τον οποίο στη συνεδρία της Επιτροπής Μονίμων Αντιπροσώπων ΚΟΡΕΠΕΡ, την περασμένη Παρασκευή, επιχειρήθηκε η απομόνωση της Λευκωσίας με μια ενορχηστρωμένη προσπάθεια, την οποία επιμελήθηκε με «μαεστρία» το Λονδίνο. Μεγάλος αριθμός κρατών-μελών, με τη συμμετοχή της Βρετανίας, της Ιταλίας, της Εσθονίας, της Λιθουανίας της Λετονίας και της Φινλανδίας στήριξαν το απαράδεκτο προσχέδιο Συμπερασμάτων της Σουηδικής Προεδρίας, χαρακτηρίζοντάς το ως ισορροπημένο, ενώ άδειασαν τα αιτήματα της Κυπριακής Κυβέρνησης για «ισχυρά πολιτικά μηνύματα» και «πρακτικά μέτρα», τα οποία παραπέμπουν σε κυρώσεις κατά της Τουρκίας. Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Κύπρου, Πρέσβης Ανδρέας Μαυρογιάννης κατέθεσε τις θέσεις της Λευκωσίας, εξασφαλίζοντας κατανόηση από την Ολλανδία, τη Σλοβακία την Πορτογαλία και την Ελλάδα που χαρακτήρισε ως εξαιρετικά αρνητικό το Σουηδικό προσχέδιο Συμπερασμάτων και είπε ότι θα υποβάλει προτάσεις. Η συνέχεια αναμένεται στο πλαίσιο διμερών συναντήσεων μεταξύ Σουηδικής Προεδρίας και Κυπριακής Κυβέρνησης, η οποία σε κάθε περίπτωση διατηρεί τη δυνατότητα επιβολής μονομερών κυρώσεων κατά της Τουρκίας. Ήδη το Υπουργείο Εξωτερικών έχει καταρτίσει εναλλακτικό σενάριο μονομερούς παγώματος μέχρι και επτά διαπραγματευτικών κεφαλαίων της Τουρκίας, το οποίο αναμένεται να τεθεί ενώπιον του Εθνικού Συμβουλίου την προσεχή Παρασκευή 4 Δεκεμβρίου. Το σενάριο τελεί υπό την αίρεση λήψης πολιτικής απόφασης, ενώ σε κάθε περίπτωση, η ενεργοποίησή του προϋποθέτει και την εξάντληση όλων των πιθανοτήτων για εξασφάλιση ομόφωνης ευρωπαϊκής απόφασης κυρώσεων, κάτι πάντως που πρέπει να θεωρείται απίθανο με βάση το προσχέδιο Συμπερασμάτων που υπέβαλε η Σουηδική Προεδρία. Εάν και εφόσον ληφθεί μια τέτοια πολιτική απόφαση εκ μέρους της Λευκωσίας, θεωρείται ως δεδομένο ότι τα πρώτα πέντε κεφάλαια τα οποία θα τεθούν επισήμως στο ψυγείο είναι τα εξής:
Κεφάλαιο 24-«Δικαιοσύνη, Ασφάλεια και Άμυνα» • Κεφάλαιο 31-«Εξωτερική Πολιτική, Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας» • Κεφάλαιο 26- «Παιδεία-Πολιτισμός» • Κεφάλαιο 23 «Απονομή Δικαιοσύνης-Θεμελιώδεις Ελευθερίες» • Κεφάλαιο 15-«Ενέργεια»


Πηγή : Εφημερίδα Φιλελεύθερος